• Białej Floty 2 loc. 20

    02-654, Warsaw,
    Marina II
  • Appointment registration
    by phone

    Mon - Fri 8-19
Bóle wzrostowe u dziecka

Bóle wzrostowe u dzieci – przyczyny, objawy, diagnoza.

Obszar bólu wzrostowego u dziecka

Bóle wzrostowe nóg i łydek u dzieci

Do gabinetów ortopedów dziecięcych często zgłaszają się zaniepokojeni rodzice z dzieckiem skarżącym się na dokuczliwy ból lub pulsowanie nóg występujące wieczorem lub w nocy. Dolegliwości lokalizują się najczęściej w łydkach, okolicach kostek, za kolanami lub przedniej części ud. Ból może być na tyle nasilony, że wybudza dziecko w nocy, a do rana zazwyczaj samoistnie ustępuje.

Co ciekawe, dotychczas nie udowodniono związku występowania tego rodzaju schorzenia ze skokiem wzrostowym, w związku z czym niektórzy eksperci proponują zamianę terminu „bóle wzrostowe” na „łagodny idiopatyczny nocny ból kończyn w dzieciństwie”. Przyjmie się? 😉 My póki co pozostaniemy przy starym, niezbyt fortunnym sformułowaniu, w oczekiwaniu na trafniejszą nazwę.

Szacuje się, że ta dolegliwość dotyka nawet do 30% dzieci. Występuje najczęściej pomiędzy 3. a 9. rokiem życia i w większości przypadków ustępuje z czasem, bez konieczności włączania leczenia. Występuje zarówno u dziewczynek jak i u chłopców, z porównywalną częstością.

Z artykułu dowiesz się:

  • Jak rozpoznać bóle wzrostowe?
  • Co powoduje bóle wzrostowe u dziecka?
  • Bóle wzrostowe – kiedy należy się udać do lekarza?
  • Bóle wzrostowe u dzieci – jak wygląda diagnoza?
  • Bóle wzrostowe – co pomaga dziecku?

Obszar bólu wzrostowego u dziecka

7 cech, po których poznasz bóle wzrostowe

1. Najczęściej są opisywane jako ciągnące, palące, kłujące lub pulsujące.
2. Występują głównie wieczorem i w nocy, ustępują najpóźniej nad ranem.
3. Najczęstsza lokalizacja to łydki, za kolanami i przednia część ud.
4. Nie obejmują stawów.
5. Ból nie jest spowodowany przez aktywność fizyczną.
6. Nie powoduje utykania.
7. Występuje obustronnie lub naprzemiennie – raz jedna raz druga nóżka.

Co powoduje bóle wzrostowe u dziecka?

Pomimo starań wielu naukowców i dużej ilości badań, nadal nie wiadomo co wywołuje bóle wzrostowe. Postuluje się wpływ następujących czynników:
1. Niski próg bólu dziecka.
2. Zmniejszona wytrzymałość kości.
3. Rodzinne występowanie podobnych dolegliwości w dzieciństwie.
4. Narażenie na stres, zaburzenia koncentracji uwagi.
5. Niedobór witaminy D, choć dane nie są jednoznaczne.

Objawy alarmujące – kiedy należy się udać do lekarza?

Warto podkreślić, że bóle wzrostowe są zazwyczaj schorzeniem łagodnym, przemijającym z czasem i nie powinny budzić niepokoju. Kiedy objawy powinny zwrócić uwagę rodzica, aby skłonić go do wizyty w gabinecie ortopedii dziecięcej?
1. Ból występuje w godzinach porannych i w dzień.
2. Bólowi towarzyszy co najmniej jeden z następujących objawów:
Obrzęk
Zaczerwienienie
Gorączka
Utrata apetytu
Utykanie
3. Obejmuje stawy.
4. Jest związany z urazem.
5. Występuje zawsze tylko w jednej nóżce.
6. Jego nasilenie przeszkadza dziecku w wykonywaniu codziennych czynności.

Diagnoza bólu wzrostowego u dziecka – w jaki sposób lekarz stawia diagnozę?

Do postawienia diagnozy najczęściej wystarczy wywiad i badanie fizykalne. Wówczas Twoje dziecko może nie wymagać zlecania dodatkowych badań celem postawienia diagnozy. Jeśli objawy zgłaszane podczas wywiadu będą wskazywały na inną przyczynę lub wystąpią nieprawidłowości w badaniu fizykalnym, lekarz może zlecić dodatkowe badania, takie jak zdjęcie radiologiczne nóg i badania z krwi, takie jak morfologia z rozmazem, CRP, OB czy stężenie jonów.
Jeśli Twoje dziecko nie prezentuje objawów alarmowych, nie jest konieczna wizyta u lekarza. Gdy natomiast występują objawy alarmowe, a lekarz po zleceniu dodatkowych badań nie stwierdzi nieprawidłowości, wówczas również może postawić diagnozę bólów wzrostowych. Warto wiedzieć, że nie istnieje leczenie przyczynowe tego schorzenia, ale bóle te, pomimo znacznego nasilenia i wpływu na jakość snu całej rodziny, przemijają z wiekiem, nie wpływają na rozwój dziecka. Nie ma również potrzeby rezygnowania z aktywności sportowej.

Bóle wzrostowe – co pomaga dziecku?

Jest kilka metod zwiększających komfort dziecka podczas występowania bólów wzrostowych. Niektóre bardzo dobrze reagują na psychologiczne wsparcie i fizyczną bliskość – wówczas najlepiej będzie przytulić dziecko lub trzymać je na rękach. Dodatkowo warto zastosować delikatny masaż bolesnych okolic, ciepłe okłady lub ciepłą kąpiel. Jeśli powyższe metody nie pomagają, w razie bólu można zastosować paracetamol lub ibuprofen.

Postępowanie mające na celu zapobieganie bólom wzrostowym u dzieci z tym schorzeniem opiera się na stałej suplementacji witaminy D, korygowaniu wad stóp, jeśli takie występują, a także wykonywaniu ćwiczeń rozciągających mięśnie nóg – w tym celu warto udać się do fizjoterapeuty.

Piśmiennictwo:

Pavone V, Vescio A, Valenti F, Sapienza M, Sessa G, Testa G. Growing pains: What do we know about etiology? A systematic review. World J Orthop. 2019;10(4):192-205.
Lehman PJ, Carl RL. Growing Pains. Sports Health. 2017;9(2):132-138.
Adolf S, Braun S, Meurer A. Wachstumsschmerzen : Ursprung, Bedeutung und Behandlung [Growing Pains : Cause, Significance and Treatment]. Orthopade. 2019 Jun;48(6):461-468.
Lehman PJ, Carl RL. Growing Pains. Sports Health. 2017;9:132–138.
Uziel Y, Chapnick G, Oren-Ziv A, Jaber L, Nemet D, Hashkes PJ. Bone strength in children with growing pains: long-term follow-up. Clin Exp Rheumatol. 2012;30:137–140.
Morandi G, Maines E, Piona C, Monti E, Sandri M, Gaudino R, Boner A, Antoniazzi F. Significant association among growing pains, vitamin D supplementation, and bone mineral status: results from a pilot cohort study. J Bone Miner Metab. 2015;33:201–206.
Vehapoglu A, Turel O, Turkmen S, Inal BB, Aksoy T, Ozgurhan G, Ersoy M. Are Growing Pains Related to Vitamin D Deficiency? Efficacy of Vitamin D Therapy for Resolution of Symptoms. Med Princ Pract. 2015;24:332–338.
Park MJ, Lee J, Lee JK, Joo SY. Prevalence of Vitamin D Deficiency in Korean Children Presenting with Nonspecific Lower-Extremity Pain. Yonsei Med J. 2015;56:1384–1388.