Czerniak u dzieci: objawy i sposoby leczenia

Rak skóry, czyli czerniak to wysoce rozpowszechniony typ nowotworu, który może rozwinąć się w każdym wieku. Choć zdecydowanie częściej dotyczy on dorosłych, niż dzieci, wszelkie podejrzane zmiany skórne u pociechy powinny wzbudzić czujność każdego rodzica. Tłumaczymy, jak rozpoznać czerniaka u dziecka oraz jak przebiega proces jego leczenia.

Rak skóry u dzieci – charakterystyka

Czerniak to nowotwór powstający z melanocytów, czyli komórek barwnikowych obecnych w skórze. Może rozwijać się na jej powierzchni, ale także na błonach śluzowych, a nawet w obrębie błony naczyniowej oka. Czerniak u dzieci występuje niezmiernie rzadko (1 na 1 mln dzieci poniżej 15. roku życia). Niepokojącym wydaje się fakt, iż w ostatnich latach zauważa się rosnącą liczbę małoletnich pacjentów onkologicznych borykających się z czerniakiem.

Dziś praktycznie każdy wie, że pierwszym symptomem mogącym świadczyć o czerniaku jest podejrzany, ciemny pieprzyk. Oczywiście, nie każdy czarny pieprzyk u dziecka będzie nowotworem – do diagnozy czerniaka niezbędne jest badanie dermatologiczne, a następnie ocena histopatologiczna zmiany.

Czerniak u dzieci – przyczyny

Zarówno wśród dorosłych, jak i dzieci można wytypować pewne grupy, które są narażone na czerniaka skóry bardziej niż reszta populacji. Należą do nich osoby:

• • O jasnym fototypie skóry (1-3 wg Fitzpatricka), z rudymi lub jasnymi włosami, niebieskimi oczami,

• • Z dużą ilością zmian barwnikowych skóry,

• • Ze skłonnościami do oparzeń posłonecznych,

• • Często narażone na działanie promieniowania UV,

• • Borykające się ze schorzeniami: siatkówczakiem, zespołem Wernera, skórą pergaminową,

• • Z niedoborami odporności,

• • Z historią czerniaka w najbliższej rodzinie.

Warto wiedzieć, że czerniak u dziecka może pojawić się tak naprawdę w każdym wieku. Znane są nawet przypadki, w których występował wrodzony czerniak u noworodka. Badania medyczne wykazują, że czerniak przebyty i wyleczony w dzieciństwie może nawracać w wieku dorosłym.

Czerniak – objawy. Jak wygląda czerniak u dziecka?

Rodziców czytających niniejszy artykuł z pewnością najbardziej interesuje to, jak wygląda czerniak u dziecka. Objawy czerniaka oceniać należy w pierwszej kolejności na podstawie skali ABCDF:

• • A (asymetry) – asymetria w obrębie zmiany,

• • B (border) – nieregularne, poszarpane granice zmiany,

• • C (color) – zmiana o nieregularnym kolorze, zmiana koloru na ciemniejszy w krótkim czasie,

• • D (diameter) – średnica zmiany większa niż 7 mm,

• • E (evolution) – rozrost zmiany powierzchniowo lub powyżej poziomu skóry,

• • F (feeling) – uczucie dyskomfortu w obrębie zmiany lub wokół niej.

Objawy czerniaka u dziecka mogą być oceniane także na podstawie nieco mniej popularnej skali Glasgow:

• • 1 – powiększanie,

• • 2 – zmiana kształtu,

• • 3 – zmiana koloru,

• • 4 – obecność stanu zapalnego,

• • 5 – obecność sączenia, krwawienia ze zmiany lub strup,

• • 6 – zaburzenie czucia (np. świąd i przeczulica),

• • 7 – średnica > 7 mm.

Reasumując, wygląd czerniaka najczęściej odbiega od zwykłego „pieprzyka” – wyróżnia się on asymetrycznym kształtem, nierównymi brzegami, ciemnym, choć rzadko nieregularnym zabarwieniem. Bardzo charakterystyczna jest tu prędka metamorfoza zmiany skórnej – jej powiększanie się w czasie, czy zmiana koloru.

Czerniak u dzieci – zdjęcia. Jak wygląda czerniak skóry?

Aby sprawdzić, jak wygląda czerniak złośliwy, wystarczy zasięgnąć informacji w sieci. Zdjęcia przedstawiające wczesnego czerniaka czy też zdjęcia raka skóry u dzieci w zaawansowanym stadium mogą stanowić wskazówkę dla rodzica, który jest zaniepokojony podejrzaną zmianą skórną pociechy.

Warto pamiętać, że czerniak skóry u dziecka może rozwinąć się tak naprawdę na każdej części ciała. Choć zdecydowanie najczęściej diagnozowane są nowotwory w okolicach, które są eksponowane na działanie słońca (np. czerniak na skórze głowy), rak może powstać także w miejscu, które dziecko na co dzień okrywa ubraniem. Z tego względu bardzo istotne jest regularne monitorowanie zmian skórnych obecnych na całym ciele malucha.

Czerniak u dzieci – leczenie

Nowotwór skóry u dzieci jest najczęściej leczony chirurgicznie – zmiana z marginesem zdrowej skóry wycinana jest za pomocą skalpela. Inne możliwe metody leczenia czerniaka to radioterapia, chemioterapia oraz immunoterapia. Mogą być one stosowane w połączeniu z operacją chirurgiczną, bądź samodzielnie.

Czy czerniak jest uleczalny? Tak, jak inne nowotwory, czerniak może być zwalczany tym skuteczniej, im wcześniej zostanie wykryty. Nie zapominaj więc, że zarówno Twoje dziecko, jak i pozostali członkowie rodziny powinni zgłaszać się na coroczną dermatoskopię. To całkowicie bezbolesne badanie polegające na oglądaniu zmian skórnych pod specjalnym mikroskopem.

Jak zapobiegać czerniakowi skóry u dziecka?

Podstawowym sposobem zmniejszenia ryzyka czerniaka u dziecka jest ochrona przeciwsłoneczna. Należy pamiętać o niej szczególnie w miesiącach wiosenno-letnich.

• • Unikaj spacerów z dzieckiem w godzinach największego nasłonecznienia.

• • Chroń skórę dziecka kremem z wysokim filtrem SPF – co najmniej 30.

• • Zadbaj, by w słoneczne dni maluch stosował nakrycie głowy – chustkę lub kapelusz.