Krótsza noga u dziecka: przyczyny i sposoby leczenia

Asymetria kończyn dolnych to częsty problem, z którym mali pacjenci zgłaszają się do gabinetu ortopedy dziecięcego. Zatroskani rodzice zauważający krótszą nogę swojej pociechy często odwiedzają poradnię ortopedyczną z wizją inwazyjnego zabiegu operacyjnego. Czy jednak w każdym wypadku przyczyną kłopotu jest różnica w długości kości?

Krótsza noga, czyli asymetria kończyn dolnych

Problem jednej nogi dłuższej od drugiej przez ortopedów nazywany jest po prostu asymetrią kończyn dolnych. Na samym wstępie warto podkreślić, że dotyczy ona bardzo wielu osób, które różnic w długości swoich nóg nie są nawet świadome. Nikt z nas nie jest bowiem idealnie symetryczny: drobne dysproporcje pomiędzy prawą a lewą stroną ciała są zupełnie naturalne. Problem pojawia się, gdy asymetria narządów ruchu jest znaczna, generuje dolegliwości bólowe, deformacje i problemy z poruszaniem.

Co powinno Cię zaniepokoić?

• Alarmującym sygnałem mówiącym, że dziecko może mieć jedną nogę dłuższą od drugiej, jest utykanie. Obserwuj, w jaki sposób porusza się Twoja pociecha.
  
• Dzieci z asymetrią kończyn dolnych często stoją na jednej nodze, z kolei siadając, umieszczają instynktownie stopę pod pośladkiem.
  
• Oczywistym wskazaniem do wizyty ortopedycznej jest także ból zgłaszany przez dziecko; ten dotyczący nogi, biodra lub miednicy.

Jedna noga krótsza – jakie są przyczyny?

Gdy słyszymy, że dziecko ma jedną nogę krótszą od długiej, wniosek zdaje nasuwać się sam: dochodzi do różnic pomiędzy długościami kości. Jak jest w rzeczywistości? Okazuje się, że „winowajcą” najczęściej nie jest zbyt krótka (czy też zbyt długa) kość, ale nieprawidłowo ustawiona miednica. To jednak niejedyny potencjalny powód asymetrii.

Krzywa miednica, krótsza noga

Warto pamiętać, że miednica jest jak centrum dowodzenia ludzką sylwetką i prawidłowym ruchem. To fundament, na którym opiera się kręgosłup, zaś od dołu przyczepione są do niej kończyny. Jakiekolwiek nieprawidłowości w ustawieniu miednicy mogą objawiać się właśnie asymetrią kończyn dolnych, a więc i pozornym skróceniem jednej nogi. Złe ustawienie miednicy przekłada się także na rotację kręgosłupa lędźwiowego.

Zmiany pourazowe i pozapalne

Do skrócenia kości w nodze dziecka może dojść także na skutek nieprawidłowego zrostu kostnego po urazie, w przebiegu zapalenia stawów oraz kości. Zdarza się, że asymetria bywa efektem zabiegu operacyjnego (np. wszczepienia endoprotezy biodra).

Wady wrodzone

Jeśli krótsza noga u dziecka doskwiera mu od pierwszych dni życia, może być ona efektem wady wrodzonej, na przykład dysplazji stawu biodrowego, która została przeoczna, na przykład na skutek pominięcia profilaktycznego badani usg bioderek.

Wady pozorne

Wrażenie krótszej nogi u dziecka mogą wywoływać przykurcze mięśniowe ograniczające ruchomość w stawach.

Do czego może prowadzić krótsza noga u dziecka?

Krótsza noga u dziecka to dolegliwość, której absolutnie nie należy lekceważyć. Bagatelizowana może prowadzić do rozwoju deformacji i chorób układu kostnego, które w przyszłości mogą rzutować na sprawność Twojej pociechy.

Czym zatem grozi nieleczona asymetria kończyn dolnych?

Skolioza

Miednica odchylona o zaledwie 1-2 cm może skutkować rozwojem skoliozy, czyli deformacji kręgosłupa.

Zmiany zwyrodnieniowe

Jeśli asymetrii kończyn dolnych towarzyszy nieprawidłowe ustawienie głów kości udowych względem panewek, istnieje ryzyko, że u dziecka rozwiną się zmiany zwyrodnieniowe.

Deformacje

Skrócenie jednej nogi może doprowadzić do skrzywienia bocznego kręgosłupa, a tym samym do deformacji kręgów i znacznego bólu.

Jedna noga dłuższa od drugiej: leczenie

Aby dobrać prawidłową metodę korygowania problemu krótszej nogi, ortopeda dziecięcy przeprowadza staranną diagnostykę całego narządu ruchu. Podstawą jest ustalenie, co dokładnie jest przyczyną asymetrii dolnych kończyn. Najczęściej stosowane jest dwuetapowe badanie małego pacjenta, obejmujące wykonanie pomiarów kończyn oraz zdjęcia rentgenowskie. Dopiero po uzyskaniu całkowitej pewności lekarz dobiera adekwatne metody terapeutyczne. Dobór leczenia zależny jest, rzecz jasna, także od rozmiarów asymetrii:

• Te najmniejsze, sięgające do 2 cm, często można korygować za pomocą dobrze zaplanowanej fizjoterapii.

• Asymetria w przedziale 2-6 cm może być leczona za pomocą wkładek ortopedycznych do butów czy np. epifizjodezy (czasowego, operacyjnego „zablokowania” wzrostu dłuższej kończyny, by krótsza mogła jej dorównać).
  
• W przypadku większych asymetrii lekarz może zadecydować o przeprowadzeniu zabiegu wydłużenia krótszej kończyny.

Należy podkreślić, że metody leczenia jednej nogi dłuższej u dziecka zawsze dobierane są indywidualnie. Jeśli lekarz zarekomenduje zabieg operacyjny, może zalecić wstrzymanie się z nim do czasu osiągnięcia przez dziecko dojrzałości kostnej. Aby mieć pewność, jak powinna być leczona Twoja pociecha, najpierw udaj się z nią na dokładne badanie ortopedyczne.

Krótsza noga – nie bagatelizuj problemu!

Jeśli podejrzewasz, że Twojego dziecko może mieć jedną nogę krótszą, nie licz, że z tego wyrośnie – najlepiej jak najszybciej zabierz je do gabinetu ortopedy dziecięcego. Przyczyny asymetrii kończyn mogą być poważne, a im szybciej podejmiesz działania, tym większa szansa na skorygowanie problemu i uniknięcie kłopotów ze zdrowiem układu kostnego w przyszłości.

Poradnia Gustav – Children’s Clinic w Warszawie specjalizuje się w ortpedii dziecięcej. Nasz zespół to sześciu ortopedów dziecięcych, kontynuujących jednocześnie praktykę szpitalną.  Pracujemy również z fizjoterapeutami dziecięcymi i jesteśmy w stanie dokonać dokładnej diagnozy i dobrac odpowiednią terapię.

Czytaj dalej:

Na czym polega terapia ręki?

Jak wygląda wysoki podpór u niemowlaka?

Do czego prowadzi nieleczona dysplazja stawu biodrowego?