Metoda FITS – czym jest i kiedy pomaga?

Metoda FITS – czym jest?

Funkcjonalna Indywidualna Terapia Skolioz, czyli popularna wśród fizjoterapeutów metoda FITS to polskie, ustandaryzowane i uznane na całym świecie narzędzie merytoryczne służące do zapobiegania i leczenia skutków wystąpienia bocznego skrzywienia kręgosłupa (skoliozy) jak i innych wad postawy. 

Metoda FITS została powołana do życia przez dwoje doświadczonych, polskich fizjoterapeutów dr n. med. Mariannę Białek oraz dr n. o zdr. Andrzeja M’hango, specjalistę rehabilitacji ruchowej i dyplomo­wanego osteopaty. W 2004 stworzyli oni swoisty zbiór dobrych praktyk dotyczący sposobów obserwacji posturalnej i funkcjonalnej dziecka, połączonych z zestawem interwencji terapeutycznych opartych na fizjologii, anatomii i biomechanice, stosowanych zgodnie z indywidualnymi potrzebami każdego pacjenta.

Metoda FITS – na czym dokładnie polega?

Metoda Funkcjonalnej Indywidualnej Terapii Skolioz jest narzędziem specjalistycznym o zweryfikowanej naukowo wartości merytorycznej. Przykładem tego jest fakt, że w 2011 roku Metoda FITS została uznana i zarekomendowana przez SOSORT jako jedna z kilku Specyficznych Metod Leczenia Skolioz na świecie (PSSE – Physiotherapy Scoliosis Specific Exercises). Do tej, swoistej elitarnej grupy uznanych na całym świecie, metod leczenia zaburzeń posturalnych, zaliczają się również: metoda BSPTS (Barcelona scoliosis physical therapy school) – Hiszpania, metoda DoboMed – Polska, metoda Schroth – Niemcy, Lyon Approach- Francja, metoda SEAS (Specific exercises for adult scoliosis) – Włochy oraz Side Shift – Anglia. 

Zastosować w praktyce metodę Funkcjonalnej Indywidualnej Terapii Skolioz mogą tylko i wyłącznie odpowiednio wyszkoleni w tym kierunku fizjoterapeuci. Każda osoba zainteresowana poszerzeniem swojego wachlarzu wiedzy teoretycznej oraz zestawu umiejętności praktycznych o metodę FITS musi przejść wymagające, składające się z trzech części szkolenie oraz uzyskać pozytywny wynik z  teoretycznego i praktycznego egzaminu końcowego.
Samo szkolenie, jak z resztą w przypadku każdej metody fizjoterapeutycznej, jest stosowną bazą, która pozwala budować odpowiednie doświadczenie według tej sprawdzonej, uznanej na świecie koncepcji. Waarto poszukac fizjoterpeuty dziecięcego, który ma ceryfikat potwierdzający opanowanie tej metody.

Na czym zatem polega zastosowanie metody Funkcjonalnej Indywidualnej Terapii Skolioz w praktyce? Według informacji zawartych na oficjalnej stronie metody (https://www.fits.pl/metoda-fits/), w obszarze tego narzędzia należy wyróżnić trzy poszczególne etapy postępowania terapeutycznego: 

1. Badanie i uświadomienie pacjenta* – jednym z  kluczowych założeń metody FITS jest zaangażowanie osoby poddawanej terapii w takim zakresie, aby rozumiała jej potrzebę oraz istotę podejmowanych działań. Dzięki świadomości osoby poddanej leczeniu, istnieje większe prawdopodobieństwo zbudowania prawidłowej kontroli napięcia mięśniowego a co za tym idzie utrzymania poszczególnych elementów ciała w prawidłowej pozycji. Taki stan rzeczy może bardzo pozytywnie wpłynąć na efektywność prowadzonej terapii. 

2. Przygotowanie do korekcji: trening kontroli senso­motorycznej, usuwanie barier mięśniowo-powięzio­wych ograniczających ruch korekcyjny* – przygotowanie pacjenta do korekcji to kluczowy aspekt mający na celu zbudowanie odpowiedniej świadomości ciała pacjenta oraz niwelowanie ograniczeń ruchowych w celu zapewnienia przestrzeni na wprowadzenie korekcji posturalnej. Świadomemu ułożenia swojego ciała w przestrzeni oraz zmian w nim zachodzących pacjentowi znacznie łatwiej będzie wybudować odpowiednie nawyki posturalne i przestrzegać “nowych zasad” wprowadzonych przez terapeutę. Z kolei elementy pracy na tkance mięśniowo-powięziowej pozwolą fizjoterapeucie uelastycznić zakresy ruchów ciała pacjenta i ułatwić wprowadzenie zmian w obrazie granic jego ciała. 

3. Trójpłaszczyznową korekcję – budowanie i stabili­zowanie korekcyjnych wzorców ruchowych w otwartych i zamkniętych łańcuchach biokinematycznych, w po­zycjach* funkcjonalnych – ten etap pacjent przechodzi pod czujną obserwacją i korekcją fizjoterapeuty, który zadaje odpowiednie ćwiczenia zgodnie  z wcześniej skonstruowanymi założeniami, będącymi wynikiem wnikliwej obserwacji wzorca posturalnego swojego podopiecznego.

(*źródło: https://www.fits.pl/metoda-fits/) 

Funkcjonalna Indywidualna Terapia Skolioz – kiedy i u kogo stosuje się FITS?

Metoda FITS w swoim założeniu powstała jako narzędzie służące do prowadzenia jak najefektywniejszej diagnostyki i terapii dzieci, u których zdiagnozowano boczne skrzywienie kręgosłupa (skoliozę) lub chorobę Scheuermanna. Fizjoterpauci dziecięcy stosują ją szerzej, gdyż jest również doskonałym narzędziem nadającym się do prowadzenia terapii dzieci z różnego rodzaju zaburzeniami wzorca posturalnego takimi jak plecy płaskie, plecy okrągłe, szpotawość lub koślawość kolan oraz płasko-koślawość stóp. 

Odpowiedź na pytanie, kiedy najefektywniej wprowadzić metodę FITS i jej założenia, wbrew pozorom nie może być jednoznaczna. Oczywiście, w momencie, w którym zostana zauważone jakiekolwiek niepokojące objawy, związane z postępującym zaburzeniem posturalnym lub skoliozą, należy niezwłocznie udać się do lekarza specjalisty ortopedii dziecięcej oraz dyplomowanego fizjoterapeuty dziecięcego, w celu skonsultowania problemu. Kluczowym natomiast jest potraktowanie metody FITS oraz fizjoterapeuty mogącego poświadczyć posiadanie związanego z tą metodą zasobu wiedzy, jako źródło cennych działań profilaktycznych. Fizjoterapeuta metody FITS jest w stanie pomóc nie tylko na etapie, w którym konieczne jest wprowadzenie doraźnych działań terapeutycznych, mających na celu zniwelowanie lub zatrzymanie postępujących skutków zaburzenia posturalnego. Odpowiednio wykwalifikowany specjalista fizjoterapii dziecięcej może pomóc w rutynowej ocenie dziecka, wskazać jego słabe i mocne strony w obszarze jego kontroli posturalnej, zaproponować odpowiedni zestaw ćwiczeń profilaktycznych oraz zwrócić uwagę na to, jakie aspekty związane ze zmianami w obrębie postawy ciała dziecka, mogą zostać odebrane przez rodzica jako niepokojące.

Główne założenia i innowacyjne podejście w metodzie FITS?

Odnosząc się do informacji zawartych na oficjalnej stronie metody FITS, listę podstawowych założeń i związanych z nimi innowacyjnym podejściem tego narzędzia, można przedstawić w następujący sposób: 

• • Uświadomienie dziecka – aspekt psychologiczny– traktowanie pacjenta jako partnera a nie podmiotu* – zaangażowanie pacjenta w proces terapeutyczny znacznie zwiększa szanse powodzenia terapii.

• • Badanie zdolności czynnego i biernego ruchu korekcyjnego* – metoda FITS w swojej istocie odwołuje się do bardzo wnikliwego badania stanu pacjenta, przed podjęciem jakiejkolwiek interwencji terapeutycznej, co gwarantuje celowość i specyficzność dobranych na następnym etapie form leczenia. 

• • Usuwanie barier mięśniowo-powięziowych ograniczających ruch korekcyjny* – terapeuci metody FITS to osoby wyspecjalizowane w obszarze różnych form interwencji terapeutycznych, również tych opartych o pracę na tkankach miękkich ciała pacjenta co znacznie powiększa zasób możliwych do zastosowania interwencji. 

• • Budowanie i stabilizacja nowych korekcyjnych wzorców ruchowych* – jednym z założeń metody jest “uświadomienie” pacjentowi jego prawidłowego rozłożenia elementów ciała w przestrzeni, co wpływa znacznie na utrzymanie się efektów wprowadzonej korekcji. 

• • Korekcja łuku pierwotnego poprzez dodanie kompensacji czynnościowej* – jednym z podstawowych założeń metody FITS jest odwoływanie się do fizjologicznych granic i zasad biomechaniki ludzkiego ciała, w taki sposób by jak najefektywniej wprowadzać korekcje przy pomocy prowadzonej aktywności ruchowej pacjenta. 

(źródło: https://www.fits.pl/metoda-fits/)

Podsumowanie

Metoda Funkcjonalnej Indywidualnej Terapii Skolioz to profesjonalne narzędzie dla fizjoterapeutów i lekarzy, uznane na świecie i zweryfikowane z naukowego punktu widzenia. W swojej istocie jest zbiorem metod diagnostycznych i terapeutycznych mających na celu zniwelowanie lub zatrzymanie zmian posturalnych w obrębie dziecka, u którego zdiagnozowano boczne skrzywienie kręgosłupa (skoliozę), chorobę Scheuermanna lub inne zaburzenie posturalne. Należy jednak również postrzegać metodę FITS jako wartościowe, merytoryczne źródło wiedzy na temat fizjologii i patologii rozwoju posturalnego dziecka i wizytę u terapeuty tej metody traktować jako cenne źródło profilaktycznej wiedzy oraz inspirację na temat możliwości wsparcia prawidłowego rozwoju swojej pociechy. 

Twoje dziecko ma skoliozę? Zapraszamy na naszą terapię skolioz metodą FITS u fizjoterapeutów w Gustav – Children’s Clinic w Warszawie.

Czytaj dalej:

Noworodek nie kontroluje główki – jakie są tego przyczyny?

Wzdęty brzuszek u dziecka – przyczyny

Jak wygląda stopa końsko-szpotawa u dziecka?