Występowanie i diagnoza stopy końsko-szpotawej

Wrodzona stopa końsko-szpotawa (ang. clubfoot) to często występująca wada wrodzona narządu ruchu u dzieci, charakteryzująca się złożoną deformacją stopy. Szacuje się, że 1 dziecko na 1000 urodzeń obarczone jest taką wadą, a w przypadku dodatniego wywiadu rodzinnego, ryzyko jej wystąpienia wzrasta. Wada częściej występuje u chłopców aniżeli dziewczynek.

Wrodzona stopa końsko-szpotawa to typowa wada rozwojowa – prawidłowo rozwijająca się stopa zamienia się w końsko-szpotawą w drugim trymestrze ciąży. W związku z tym w standardowym badaniu USG w połowie ciąży jest możliwe jej wykrycie, ale zdecydowanie częściej jednak diagnoza stawiana jest tuż po urodzeniu.

W zdecydowanej większości przypadków przyczyna powstania wady jest nieznana (wada idiopatyczna), ale może być ona także częścią innych wad i zespołów wad, np. może wystąpić w przebiegu rozszczepu kręgosłupa lub zespołu Downa.

Leczenie stopy końsko-szpotawej w Warszawie, na Mokotowie, os. Marina

Złotym standardem leczenia wrodzonej stopy końsko-szpotawej jest metoda Ponsetiego, która jest techniką nieinwazyjną i nieoperacyjną. Celem leczenia jest redukcja lub eliminacja wszystkich komponentów wrodzonej deformacji po to, by pacjent miał normalnie wyglądające stopy, które są funkcjonalne, pozbawione bólu, elastyczne, z pełnym zakresem ich ruchu.
Nie ma konieczności zaczynania leczenia od razu po urodzeniu. Optymalnym czasem jest pierwszy miesiąc życia. Koniecznym jest znalezienie odpowiedniego i przeszkolonego lekarza ortopedy.

Leczenie stopy końsko szpotawej metodą Ponsetiego

Leczenie metodą Ponsetiego polega na cotygodniowym zakładaniu opatrunków gipsowych (gipsów) od palców do pachwiny, w których kolano jest zgięte pod katem 90 stopni. Zmieniany co tydzień opatrunek gipsowy za każdym razem przynosi zmianę w wyglądzie stopy – anatomicznie i funkcjonalnie przybliża się ona do stanu stopy zdrowej. Zazwyczaj 5-7 opatrunków gipsowych jest całkowicie wystarczające do uzyskania odpowiedniego kształtu stopy. Po serii opatrunków gipsowych następuje prosty zabieg chirurgiczny zwany przezskórną tenotomią ścięgna Achillesa (wymagany w ok. 95% przypadków), najczęściej wykonywany w znieczuleniu miejscowym w warunkach ambulatoryjnych. Nacięcie skóry w czasie tego zabiegu jest minimalne (maks. 5 mm) i nie wymaga szycia. Tuż po wykonaniu zabiegu zakładany jest ostatni opatrunek gipsowy na okres 3 tygodni.
Potem gips zostaje zdjęty i od razu dziecku zakładana jest szyna derotacyjna. Szyna derotacyjna to są dwa sandały ortopedyczne połączone poprzeczką. Szyna jest kluczowym elementem leczenia metodą Ponsetiego, utrzymującym wcześniej skorygowane stopy w odpowiednim ustawieniu. W szynie dziecko spędza 23 godziny przez pierwsze 3 miesiące od momentu jej założenia, a następnie czas ten jest redukowany wg określonego schematu. Sprzęt stosowany jest niemal do 5 roku życia dziecka.

Skuteczność metody Ponsetiego wynosi niemal 100% o ile jest ona przeprowadzona poprawnie i z zachowaniem wielu detali.

W Gustav-Opieka Ortopedyczna leczenie stopy końsko-szpotawej prowadzi doktor Jacek Kąpiński, lekarz ortopeda, który jako jeden z dwóch specjalistów w Polsce otrzymał rekomendację Ponseti International.

Więcej informacji na temat wrodzonej stopy końsko-szpotawej oraz jej nieoperacyjnego leczenia znajdziesz na stronie Fundacji im. Ignacego Ponsetiego: https://ponseti.pl

Rodzinna Poradnia Ortopedyczna GUSTAV to nowe miejsce na mapie Warszawy. Zajmujemy się kompleksową opieką ortopedyczną i fizjoterapeutyczną dzieci. Zespół naszych specjalistów podchodzi do każdego pacjenta w sposób indywidualny, diagnozuje i układa najlepszą ścieżkę leczenia dla małego pacjenta. Stosujemy się do najbardziej skutecznych standardów leczenia. Aby mieć świadomość potrzeb i problemów naszych pacjentów współpracujemy z organizacjami wspierającymi małych pacjentów i ich rodziców.