Spowijanie niemowląt – czy warto to robić?

Spowijanie niemowląt – czy warto to robić?

Spowijanie dziecka to temat, który cyklicznie przewija się przez serwisy parentingowe i budzi sporo kontrowersji. Ten sposób ciasnego otulania dziecka nie jest nową techniką. Noworodki i niemowlęta były spowijane od zarania dziejów i taka forma wczesnej opieki istniała w wielu kulturach.

• Na czym polega spowijanie niemowlaka i dlaczego to robimy?
• Czy spowijanie noworodka i niemowlaka jest bezpieczne?
• Jak, od kiedy i do kiedy można spowijać noworodka i niemowlę?

Spowijanie co to jest?

Spowijanie dziecka to nic innego, jak ciasne otulanie ciała noworodka lub niemowlęcia w taki sposób, by maluch odczuwał granice swojego ciała. Metoda ma ułatwiać dziecku wyciszenie i uspokojenie, symulując warunki znane dziecku z okresu płodowego. Ciasne opatulanie, czyli spowijanie noworodka lub niemowlęcia może być przeprowadzane wyłącznie z zachowaniem zasad bezpieczeństwa i po przeanalizowaniu wszystkich aspektów tej metody.

Zalety i wady spowijania dziecka

Spowijanie niemowląt jest metodą, która ma swoich zwolenników i przeciwników. Poznaj potencjalne zalety spowijania oraz wady spowijania i ryzyko, które wiąże się ze zbyt częstym czy niewłaściwym ciasnym otulaniem dziecka.

Potencjalne zalety spowijania dziecka

Zwolennicy spowijania maluchów wskazują przede wszystkim na aspekty związane z ułatwianiem noworodkom i niemowlętom zasypiania i spania oraz wyciszania się. Spowinięty noworodek i niemowlę mają czuć się bezpieczniej i łatwiej radzić sobie w starciu z zewnętrznymi bodźcami. Ciasno otulone dziecko ma się czuć tak, jak w brzuchu mamy.

Specjaliści podkreślają jednak, że spowijanie jest tylko jednym z kilku warunków (m.in. ssania, kołysania szumu), które muszą zostać spełnione, by dziecko mogło uruchomić tzw. mechanizm uspokajania się.

Wady i ryzyko związane ze spowijania dziecka

Spowijanie niemowlaka jest metodą wymagającą właściwej techniki, doboru odpowiednich materiałów oraz indywidualnego podejścia do dziecka i jego potrzeb. Decydując się na spowijanie należy wziąć pod lupę potencjalne wady metody oraz ryzyko z nią związane.

Oto najważniejsze kwestie, które trzeba przeanalizować.

1) Swoboda ruchów kończyn górnych i dolnych jest istotna w kontekście rozwoju motorycznego niemowlęcia. Nadmierne ograniczenie / krępowanie ruchów dziecka może spowalniać rozwój motoryczny i negatywnie wpływać na rozwój m.in. stawów biodrowych (swobodny ruch kulistych stawów biodrowych we wszystkich płaszczyznach jest ważnym elementem profilaktyki dysplazji stawów biodrowych).

2) Spowinięty maluch ma ograniczone ruchy, co utrudnia lub uniemożliwia mu reagowanie na ewentualne zagrożenia i hamuje naturalne mechanizmy obronne:

• spowijanie może zwiększać ryzyko wystąpienia tzw. śmierci łóżeczkowej – maluch ma znacząco ograniczone możliwości zmiany pozycji
• spowijanie może zwiększać ryzyko chorób dróg oddechowych – u zbyt ciasno otulonego niemowlaka mogą pojawić się problemy z zaczerpnięciem oddechu
• spowijanie może prowadzić do przegrzewania się organizmu dziecka – spowinięte niemowlę nie ma możliwości rozłożenia rączek i nóżek, które to ruchy należą do naturalnych sposobów obniżania temperatury ciała.

3) Zbyt ciasno spowijane niemowlęta mogą zacząć odczuwać dyskomfort związany ze skrępowaniem ich ruchów – zniweluje to efekt uspokojenia, który najczęściej jest celem spowijającego dziecko rodzica.

4) Spowijanie dziecka może zaburzać dobowy rytm noworodka i niemowlęcia, który charakteryzuje się dużą ilością płytkich drzemek. Spowinięte niemowlę może zapadać w dłuższy i głębszy sen, który jednak niekoniecznie będzie przekładać się na jego optymalny rozwój.

Spowijanie noworodka i niemowlaka – jak, od kiedy i do kiedy?

Odpowiedzialne spowijanie dziecka może być przeprowadzane z użyciem naturalnych i oddychających materiałów.

Najlepiej spowijać dziecko ciaśniej tylko od pasa w górę, zostawiając luz nóżkom, tak aby układały się w swojej naturalnej pozycji. Swobodę ruchu jest ważna w kontekście profilaktyki dysplazji stawów biodrowych. Dowiedziono, że w kulturach, gdzie niemowlęta tradycyjnie były mocno spowijane, częstsze było występowanie dysplazji, która jest poważnym schorzeniem układu ruchu.

Spowijając dziecko do snu należy bezwzględnie pamiętać o tym, że otulony ciasno maluch może leżeć wyłącznie na plecach. Pozycja na boku i pozycja na brzuchu wiążą się z podniesionym ryzykiem SIDS (zespołu nagłej śmierci łóżeczkowej) – w przypadku dzieci spowiniętych jest ona dodatkowo wyższa niż u dzieci niespowiniętych.

Należy również zwrócić uwagę na temperaturę pomieszczenia, w którym przebywa / śpi spowinięty maluch. Ciasno otulonemu dziecku będzie cieplej niż niemowlęciu tylko przykrytemu kocykiem! Dlatego należy odpowiednio dobrać ubranka malucha i materiał do spowijania oraz zadbać o niższą temperaturę w pomieszczeniu (optymalnie, około 17 – 19 st. C).

Spowijanie może być stosowane od pierwszych dni życia. Do kiedy? Brak jednoznacznej odpowiedzi na pytanie: spowijanie niemowląt do kiedy? Pediatrzy i fizjoterapeuci wskazują, że ze względów bezpieczeństwa należy poprzestać spowijania dziecka w momencie, gdy maluch zacznie się obracać – okno rozwojowe dla obrotów z plecków na brzuszek i odwrotnie to czas między 2 a 5 miesiącem życia.

Pamiętajmy, że decydując się na spowijanie, powinniśmy też pomyśleć, ile czasu w ciągu doby dziecko jest spowinięte. Wraz z rozwojem dziecka maleje czas, który przeznacza ono na sen a kiedy jest aktywne powinno mieć swobodę ruchu, która umożliwi mu optymalny rozwój. W tym warto wspomnieć o pozycji na brzuszku, która stymuluje układ mięśniowy niemowlaka.

Podsumowanie

Spowijanie niemowląt polega na ciasnym otulaniu całego ciała dziecka. Celem spowijania jest ułatwienie maluchowi wyciszenia i ma się przekładać przede wszystkim na głębszy i spokojniejszy sen. Decydując się na spowijanie należy przeanalizować potencjalne wady i ryzyko związane z tą metodą oraz pamiętać o zasadach bezpiecznego otulania dziecka.

Polecamy też nasz artykuł o prawidłowym noszeniu niemowląt.