Kifoza młodzieńcza – diagnostyka i terapia choroby Scheuermanna

Choroba Scheuermanna, znana także jako młodzieńcza kifoza to stan nadmiernej krzywizny kręgosłupa obejmujący zarówno trzony kręgów, jak i dyski kręgosłup. Charakterystyczne jest tu wygięcie kręgosłupa w przód, co prowadzi do powstania “garba” lub “okrągłego plecaka”. Młodzieńcza kifoza ta ma dwa typy: 1. obejmujący kręgosłup piersiowy oraz typ 2. obejmujący kręgosłup piersiowy oraz lędźwiowy. Sposobem pierwszej identyfikacji tej choroby może być garbaty wygląd pleców oraz w niektórych przypadkach towarzyszące temu objawy bólowe. Choroba ta to nie tylko fizyczna deformacja, ale także problem zdrowotny, który może znacząco wpływać na jakość życia młodych pacjentów.

Szacuje się, że choroba Scheuermanna dotyka około 4-8% dorastających dzieci, a częściej przypadłość ta dotyczy chłopców niż dziewczynek.  Powstaje w okresie intensywnego wzrostu, czyli w wieku 11-18 lat. Bardzo istotne jest aby została wykryta jak najwcześniej, ponieważ dzięki temu można zwiększyć skuteczność terapii. Podstawy leczenia choroby to zwykle leczenie zachowawcze takie jak: fizjoterapia, korekcja postawy, leki czy suplementacja. Dzięki rozpoczętej wcześnie terapii można zminimalizować skutki choroby oraz zatrzymać jej rozwój.

Kifoza młodzieńcza – czym jest choroba Scheuermanna?

Młodzieńcza kifoza czyli inaczej choroba Scheuermanna zwykle występuje u nastolatków w wieku od 13 do 18 lat.  Charakteryzuje się zahamowaniem prawidłowego kostnienia trzonu kręgowego, zmianami w fizjologicznych krzywiznach kręgosłupa i odcinkową sztywnością kręgosłupa. Przez zmiany w kręgosłupie dostrzegalne są zmiany w sylwetce o charakterze pleców okrągłych lub okrągło-płaskich, ograniczające zginanie kręgosłupa do przodu. W niektórych przypadkach choroba ta może lokalizować się w odcinku lędźwiowym lub piersiowo-lędźwiowym kręgosłupa.

Choroba Scheuermanna u dziecka – przyczyny

Chociaż choroba Scheuermanna występuje najczęściej w okresie aktywnego wzrostu, kiedy to kości organizmu intensywnie się rozwijają, to jej dokładna przyczyna wciąż jest przedmiotem badań i badań naukowych. Wpływ czynników genetycznych, biomechanicznych i hormonalnych na rozwój tego schorzenia pozostaje nadal zagadką. Niezależnie od przyczyn, choroba Scheuermanna może powodować dyskomfort, ograniczenia ruchu i wpływać na psychospołeczną sferę życia pacjentów.

Kifoza młodzieńcza – objawy

Schorzenie ta charakteryzuje się wieloma objawami klinicznymi. Typowa dla tej choroby jest tak zwana postawa zmęczeniowa. Charakterystyczne są: pogłębienie krzywizny fizjologicznej kręgosłupa, wysunięcie głowy i barków do przodu, skośne ustawienie łopatek, kompensyjna hiperlordoza szyjna i lędźwiowa z wysunięciem brzucha oraz zwiększone przodopochylenie miednicy. Do najczęściej występujących objawów należą również: zahamowanie wzrostu płytki końcowej, ból w dolnej części pleców i osteoporoza czy też obserwowalne zmiany w kształcie dysku.

Diagnostyka choroby Scheuermanna u dzieci

Diagnoza choroby Scheuermanna u dzieci jest kluczowa dla skutecznego zarządzania tą chorobą. Wczesne rozpoznanie pozwala na odpowiednie wdrożenie terapii, co minimalizuje ryzyko powikłań i poprawia jakość życia młodych pacjentów. Podczas diagnostyki lekarz opiera się na kilku kluczowych elementach.

Po pierwsze, dokładny wywiad medyczny stanowi ważny punkt wyjścia. Lekarz ortopeda pyta o charakterystyczne objawy, takie jak wygięcie kręgosłupa, ból pleców czy ograniczenie ruchomości. Rodzice lub opiekunowie mogą dostarczyć informacji na temat wzorca wzrostu i rozwoju dziecka oraz ewentualnych zmian w postawie ciała.

Kolejnym krokiem w diagnostyce jest badanie fizyczne. Ortopeda dokładnie ocenia postawę dziecka, szukając charakterystycznego “garba” lub “okrągłego plecaka”. Palpacja kręgosłupa pozwala na wykrycie nierówności, zwanych “węglami kostnymi”, które są typowym objawem choroby Scheuermanna.

Dodatkowo, lekarz może zlecić badania obrazowe, takie jak zdjęcia rentgenowskie kręgosłupa. Obrazy te pozwalają ocenić stopień deformacji kręgosłupa oraz potwierdzić obecność “węgli kostnych”. Ponadto, mogą być przeprowadzone badania rezonansu magnetycznego w celu wykluczenia innych schorzeń kręgosłupa, które mogą mieć podobne objawy.

Rzetelna diagnoza choroby Scheuermanna u dzieci pozwala na wcześniejsze wdrożenie odpowiednich interwencji terapeutycznych. Dzięki temu można minimalizować ryzyko dalszego postępowania deformacji kręgosłupa, łagodzić objawy bólowe oraz poprawić jakość życia młodych pacjentów, zapewniając im zdrowszą i bardziej aktywną przyszłość. Warto pamiętać, że skonsultowanie się z ortopedą dziecięcym w przypadku podejrzenia choroby Scheuermanna u dziecka jest kluczowe dla prawidłowej diagnozy i terapii.

Choroba Scheuermanna – leczenie u dziecka

Leczenie choroby Scheuermanna u dzieci ma na celu zarówno zatrzymanie postępu deformacji kręgosłupa, jak i łagodzenie objawów, które mogą wpływać na jakość życia młodych pacjentów. Wybór odpowiednich metod terapeutycznych jest dostosowany do indywidualnych potrzeb i stopnia zaawansowania choroby.

W przypadkach łagodnych, kiedy deformacja jest niewielka i nie wywołuje znacznych dolegliwości, terapia konserwatywna jest często zalecana. Skupia się ona na wzmacnianiu mięśni pleców, brzucha i bioder, aby poprawić stabilność kręgosłupa. Fizjoterapeuta może zaproponować specjalne ćwiczenia korekcyjne, które wspierają prawidłową postawę ciała i poprawiają elastyczność kręgosłupa. Dziecko może również otrzymać wskazówki dotyczące prawidłowej postawy i unikania działań, które mogą nasilać deformację.

W niektórych przypadkach, gdy deformacja jest bardziej zaawansowana lub powoduje nasilające się dolegliwości, lekarz może zalecić noszenie specjalnego gorsetu ortopedycznego. Gorsety, takie jak thoraco-lumbo-sacral orthosis (TLSO), pomagają stabilizować kręgosłup i wspomagają utrzymanie prawidłowej postawy ciała. Noszenie gorsetu może być szczególnie korzystne podczas długich okresów aktywności lub siedzenia.

W niektórych przypadkach, kiedy rehabilitacja nie przynosi pozytywnych skutków, deformacja jest znacznie zaawansowana (kąt Stagnara jest większy niż 70 lub 75 stopni) i powoduje nasilający się ból lub trudności w funkcjonowaniu, lekarz może zdecydować się na terapię operacyjną. Procedura chirurgiczna ma na celu korekcję wygięcia kręgosłupa i stabilizację kręgów za pomocą metalowych implantów. Operacja może być skutecznym rozwiązaniem dla pacjentów, u których inne metody terapeutyczne nie przyniosły wystarczającej poprawy.

Nieleczona choroba Scheuermanna – skutki

Pomimo tego, że większość przypadków młodzieńczej kifozy wykazuje łagodny przebieg i zatrzymuje się po zakończeniu wzrostu kości, to nieleczona choroba Scheuermanna może prowadzić do poważnych konsekwencji dla zdrowia i jakości życia pacjenta. Postępująca deformacja kręgosłupa może powodować coraz większe zniekształcenia postawy, co prowadzi do wzrastających problemów z ruchem i ograniczenia aktywności fizycznej. Nasilenie dolegliwości bólowych, szczególnie w okolicach pleców, może znacząco wpłynąć na codzienne funkcjonowanie i sprawić, że nawet proste czynności staną się trudne. Ponadto, nieleczona choroba Scheuermanna może wpływać na samopoczucie psychiczne pacjenta, przyczyniając się do obniżenia samooceny i zaburzeń emocjonalnych. W miarę upływu czasu, utrzymujący się ból i ograniczenia w ruchomości mogą prowadzić do zmniejszenia aktywności fizycznej, co może z kolei wpływać na ogólny stan zdrowia i kondycję. Dlatego wcześniejsze rozpoznanie i odpowiednie leczenie choroby Scheuermanna są kluczowe, aby uniknąć tych poważnych skutków i zapewnić młodym pacjentom zdrowszą i bardziej aktywną przyszłość.

Podsumowanie

Choroba Scheuermanna jest często występującym schorzeniem, które może utrudniać funkcjonowanie dziecka. Zwykle rozwija się w okresie intensywnego wzrostu, a jej objawami są między innymi wygięcie kręgosłupa w przód oraz ból pleców. Bardzo ważne jest, aby w przypadku podejrzenia występowania tego schorzenia jak najszybciej udać się na wizytę do lekarza ortopedy, który zaleci niezbędne badania oraz zdiagnozuje problem. Im szybciej zostanie rozpoczęta fizjoterapia, tym leczenie będzie bardziej skuteczne.