Podcięcie wędzidełka u dziecka – co musisz wiedzieć i na czym polega zabieg?

Podcięcie wędzidełka u dziecka – co musisz wiedzieć i na czym polega zabieg?

Wędzidełko języka (frenulum linguae), zwane również więzadłem podjęzykowym, to pasek tkanki łącznej, który łączy dolną powierzchnię języka z podniebieniem miękkim. Jest to struktura anatomiczna mająca kluczowe znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania języka podczas mówienia, jedzenia i picia. Wędzidełko języka reguluje ruchomość języka i jego położenie w jamie ustnej, a także umożliwia wykonywanie niektórych gestów językowych.

Prawidłowe wędzidełko u niemowlaka

Prawidłowe wędzidełko u niemowlaka jest miękkie, elastyczne i umożliwia swobodną ruchomość języka. Zwykle jest ono niewidoczne lub ledwo widoczne pod językiem. W przypadku prawidłowego wędzidełka, język dziecka jest w stanie swobodnie poruszać się w jamie ustnej, co ułatwia karmienie piersią i przyswajanie pokarmu. Jeśli wędzidełko jest zbyt krótkie lub zbyt sztywne, może to wpłynąć na ruchomość języka i utrudnić karmienie piersią. Dlatego ważne jest, aby w przypadku problemów z karmieniem piersią zwrócić uwagę na wędzidełko dziecka i skonsultować się z neurologopedą, lekarzem lub doradcą laktacyjnym.Niektóre osoby mogą mieć krótkie wędzidełko języka, co może utrudniać normalne ruchy języka. Ta przypadłość nazywana jest ankyloglossią lub po prostu „skróceniem wędzidełka”. U niemowlaka może powodować różne objawy, w zależności od jego lokalizacji i stopnia zaawansowania.  Niektóre z najczęstszych objawów to:

• Trudności w karmieniu piersią
• Problemy z przyjmowaniem pokarmu
• Niepokój i frustracja dziecka podczas karmienia
• Nadmierna ilość powietrza połykanego przez dziecko
• Zgaga lub wymioty po jedzeniu
• Niezdolność do chwytania i ssania sutka
• Zaburzenia snu i drażliwość dziecka 
• Problemy z wymową w starszym wieku 

Stopnie ankyloglossii – jak poważne jest skrócenie wędzidełka

Stopień ankyloglossii czyli tak jak bardzo wędzidełko jest skrócone jest często klasyfikowane według skali Hazelbaker’a . Odnosi się ona zarówno do funkcji, jak i wyglądu wędzidełka: 

Stopień I: Wędzidełko jest przyczepione do końca języka, znacznie ograniczając jego ruchy. Język ma kształt “serca" podczas próby wyciągnięcia go.

Stopień II: Wędzidełko jest przyczepione nieco dalej od końca języka. Ruch języka jest ograniczony, ale możliwe jest wyciągnięcie go poza zęby.

Stopień III: Wędzidełko jest przyczepione bliżej środka dolnej powierzchni języka. Ruch języka jest mniej ograniczony, jednak może występować dyskomfort lub trudności z niektórymi ruchami, takimi jak dotknięcie
górnego podniebienia.

Stopień IV: Wędzidełko jest przyczepione bliżej nasady języka. Ruch języka jest minimalnie ograniczony.

Krótkie wędzidełko języka a karmienie piersią

Zbyt krótkie wędzidełko u niemowlaka może wpłynąć na karmienie piersią poprzez utrudnienie dziecku chwytania i utrzymywania brodawki w ustach oraz poprzez ograniczenie ruchomości języka. Może to skutkować bólem i dyskomfortem podczas karmienia piersią zarówno dla matki, jak i dziecka.

Podcinanie wędzidełka u niemowlaka i dziecka

W niektórych przypadkach, krótkie wędzidełko języka może wymagać korekcji chirurgicznej, zwanej frenulektomią, w celu poprawy ruchomości języka. Zawsze jednak decyzja o leczeniu powinna być indywidualnie dostosowana do pacjenta, biorąc pod uwagę wiek, stopień ankyloglossii oraz potencjalne problemy związane z mową, jedzeniem lub oddychaniem. 

Zabieg podcięcia wędzidełka u niemowlaka lub dziecka to stosunkowo prosta i króka procedura, która trwa zwykle od kilku do kilkunastu sekund. Przed zabiegiem dziecko może być uspokojone, np. karmione lub kołysane. Podczas zabiegu dziecko jest trzymane przez opiekuna w stabilnej pozycji, a lekarz chirurg dziecięcy wykonuje nacięcie lub przecięcie wędzidełka za pomocą nożyczek lub lasera. W przypadku podcięcia wędzidełka języka, dziecko może mieć nałożony specjalny aparat, aby zapobiec krwawieniu i umożliwić gojenie się tkanki.

Po zabiegu dziecko może być karmione piersią lub butelką, aby złagodzić ból i zapobiec krwawieniu. W większości przypadków dziecko wraca do normalnej aktywności w ciągu kilku godzin po zabiegu. Wymagane jest regularne monitorowanie dziecka przez opiekuna i wizyty kontrolne u lekarza specjalisty, aby zapewnić prawidłowe gojenie się tkanki i uniknąć powikłań.

W jakim wieku podciąć wędzidełko?

Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie o właściwy wiek w momencie zabiegu, ponieważ wiek, w którym można podciąć wędzidełko, zależy od indywidualnych okoliczności. Zazwyczaj podcinanie wędzidełka u niemowląt wykonywane jest w pierwszych miesiącach życia, gdyż wtedy karmienie piersią jest najważniejsze dla rozwoju dziecka i problem z krótkim wędzidełkiem może wpłynąć negatywnie na ten proces. Jednak jeśli problem zostanie zdiagnozowany później, podcinanie wędzidełka można przeprowadzić nawet u starszych dzieci.

Ile trwa zabieg podcięcia wędzidełka u dziecka i niemowlaka?

Zabieg podcięcia wędzidełka u niemowlaka jest stosunkowo krótki i trwa zwykle od kilku do kilkunastu sekund. Dokładny czas trwania zabiegu zależy od wielu czynników, takich jak rodzaj wędzidełka, jego położenie, stopień jego napięcia oraz technika przeprowadzenia zabiegu.

Podcięcie wędzidełka u dziecka – czy boli?

Podcięcie wędzidełka może być nieco nieprzyjemne dla dziecka, ale nie powoduje ono silnego bólu. Zabieg ten jest przeprowadzany bardzo szybko i u młodszych dzieci nie wymaga użycia znieczulenia ogólnego, co minimalizuje ryzyko powikłań.
W przypadku podcięcia wędzidełka za pomocą nożyczek, dziecko może odczuwać krótki ból lub dyskomfort, a w przypadku podcięcia wędzidełka za pomocą lasera, zabieg jest zwykle bezbolesny lub zaledwie nieco piekący.

Odczuwany po zabiegu dyskomfort można złagodzić poprzez karmienie dziecka piersią lub butelką, stosowanie lodu lub leków przeciwbólowych zgodnie z zaleceniem lekarza chirurga.
Należy jednak pamiętać, że każde dziecko jest inne i może reagować na zabieg w inny sposób. Dlatego ważne jest, aby opiekunowie byli obecni podczas zabiegu i starali się uspokoić dziecko, aby zmniejszyć jego niepokój i zapewnić jak najmniej stresujące doświadczenie.

Co może jeść dziecko po podcięciu wędzidełka?

Podcięcie wędzidełka nie wpływa na to, co dziecko może jeść po zabiegu. Jeśli dziecko jest karmione piersią, to matka nie musi zmieniać swojej diety. Może jeść to, co zwykle spożywa, nie ma potrzeby stosowania specjalnej diety po podcięciu wędzidełka.

W przypadku, gdy dziecko jest karmione butelką, należy stosować się do zaleceń pediatry dotyczących rodzaju i ilości mleka, jakie dziecko powinno otrzymywać. Po podcięciu wędzidełka, może pojawić się czasowa trudność w karmieniu, dlatego warto w pierwszych dniach po zabiegu podawać dziecku mniejsze porcje pokarmu, aby uniknąć wzdęć i innych problemów trawiennych.

Karmienie piersią po podcięciu wędzidełka

Po podcięciu wędzidełka dziecko może normalnie karmić się piersią lub butelką, tak jak przed zabiegiem. Jednakże, w ciągu pierwszych kilku godzin po zabiegu, dziecko może odczuwać dyskomfort lub ból, co może utrudnić karmienie.

Aby złagodzić dyskomfort, można zastosować zimne okłady na brodawkę, a także podać leki przeciwbólowe lub środki przeciwzapalne zgodnie z zaleceniami lekarza.

Jak długo goi się podcięte wędzidełko?

Gojenie się podciętego wędzidełka u niemowląt i dzieci może się różnić w zależności od indywidualnych czynników, takich jak wiek dziecka, stan wędzidełka przed zabiegiem, rodzaj zastosowanej metody podcięcia itp.

Zazwyczaj, po zabiegu laserowego podcięcia wędzidełka, proces gojenia trwa około 7-10 dni a po podcięciu wędzidełka nożyczkami około 7-14 dni . W tym czasie pojawiają się niewielkie strupy, które powoli odpadają, ujawniając zdrową tkankę.

Jak przygotować dziecko do podcięcia wędzidełka?

Przygotowanie dziecka do podcięcia wędzidełka może pomóc zminimalizować stres i niepokój zarówno u dziecka, jak i rodziców. Oto kilka wskazówek, jak przygotować dziecko do zabiegu:

• Omówienie z dzieckiem ( jeśli jest w odpowiednim wieku): Dziecko powinno być w miarę możliwości zaangażowane w proces i zrozumieć, dlaczego zabieg jest potrzebny. Można to zrobić, opowiadając dziecku w prosty sposób o wędzidełku i jego znaczeniu dla karmienia i mowy, oraz o tym, dlaczego zabieg może być potrzebny.
• Zastosowanie technik relaksacyjnych: Dziecko może być zaniepokojone lub zestresowane przed zabiegiem. Można pomóc mu się zrelaksować poprzez wykonywanie ćwiczeń oddechowych, słuchanie muzyki relaksacyjnej, czytanie ulubionej książki lub oglądanie zabawek. Warto samemu zachować spokój – małe dziecko wyraźnie odbiera emocje rodziców, nawet jeśli nie rozumie jeszcze słów, które wypowiadają.
• Podanie środka znieczulającego: W niektórych przypadkach lekarz może zalecić podanie dziecku małej dawki środka znieczulającego przed zabiegiem, aby zmniejszyć ból i dyskomfort.
• Przygotowanie planu po zabiegu: Przygotuj plan, co dziecko będzie jeść i jakie czynności będzie wykonywać po zabiegu. Można zaplanować łagodne posiłki, które nie będą drażnić wędzidełka, oraz aktywności, które nie będą wymagać dużego wysiłku fizycznego.

Przygotowanie dziecka do podcięcia wędzidełka może pomóc zmniejszyć jego lęk i niepokój, a także pomóc w osiągnięciu pozytywnego wyniku zabiegu.

Ćwiczenia przed podcięciem wędzidełka

Zalecane jest skonsultowanie się z neurologopedą przed zabiegiem podcięcia wędzidełka, żeby odpowiednio przygotować dziecko i rodziców do zabiegu poprzez dobór indywidualnego zestawu ćwiczeń. Po podcięciu wędzidełka konieczna jest również konsultacja neurologopedyczna, żeby poprzez odpowiednio dobrane ćwiczenia wypracować prawidłowe funkcje, m. in. karmienie.

W Gustav – Children’s Clinic pracuje neurologopeda, który po całościowej funkcjonalnej ocenie problemu w razie potrzeby kieruje na wykonanie zabiegu podcięcia wędzidełka i udziela wszystkich potrzebnych informacji. Zabiegi (u dzieci do 6 miesiąca życia) wykonuje wykwalifikowany chirurg dziecięcy.

Podsumowanie

Podcięcie wędzidełka to zabieg, który może pomóc w rozwiązaniu problemów z karmieniem piersią, mową oraz oddychaniem u niemowląt i dzieci.
Głównym celem zabiegu jest poprawa jakości życia dziecka oraz ułatwienie mu funkcjonowania w codziennym życiu. W przypadku niemowląt i dzieci, u których podejrzewa się problemy z wędzidełkiem, warto skonsultować się z neurologopedą w celu uzyskania odpowiednich porad, wskazówek i metod postępowania przed i po zabiegu. Chirurg dziecięcy dokonuje dodatkowej oceny i wykonuje zabieg, po którym konieczna jest wizyta kontrolna.